Anne-Goaitske Breteler (1996) groeide op aan de voet van de zeedijk in het Noordoosten van Friesland. Ze verruilde de kleigrond voor de hoofdstad om daar Culturele Antropologie en Publieksgeschiedenis te studeren. Inmiddels is ze terug in Noordoost Friesland, van waaruit ze haar projecten bewerkstelligt.
Anne-Goaitske Breteler is Fries schrijfster, journalist, antropologe en publiekshistorica uit Moddergat. Ze groeide op op een boerderij tussen Nes en Oosternijkerk als dochter van zanger en kunstenaar Gerrit Breteler en cultureel ondernemer Anke Bijlsma. Na het Dockinga College in Dokkum verruilde zij haar geboortegrond voor Amsterdam waar ze aan de Universiteit van Amsterdam een bachelor volgde in culturele antropologie en een master in publieksgeschiedenis. Ze woonde zes jaar in de stad, maar ze voelde dat ze haar plattelandse referentiepunt – het wandelen met haar honden achter de zeedijk – altijd nodig zou hebben en besloot terug te keren.
Anne-Goaitske Breteler voelt zich sterk verbonden met de Friese geschiedenis in het bijzonder en de plattelandse geschiedenis in het algemeen. Al in 2016 schreef zij teksten voor het boek ‘Dwalen door Dongeradeel’, een fotoboek met teksten over haar eigen herinneringen aan de gemeente Dongeradeel. Tijdens haar middelbareschooltijd werkte ze in café ‘De Bûnte Bok’ in het dorpje Lioessens. Daar hingen muurschilderingen met jachttaferelen van de walvisvaarders. In het café kwamen voorheen walvisvaarder uit Noordoost-Friesland die meevoeren op de walvisvaarstschepen Willem Barendsz I en Willem Barendsz II. Ze voeren na de Tweede Wereldoorlog naar de zeeën rondom Antarctica. Nadat zij eerst haar profielwerkstuk op school hieraan wijdde, volgde ze een schrijverscursus literaire non-fictie door Judith Koelemeijer tijdens haar studietijd in Amsterdam. Breteler bevroeg de oud-walvisvaarders en schreef over de sfeer aan boord, de achtergronden, avonturen en motivaties van de walvisvaarders. Met dit onderwerp debuteerde zij in 2018 met het boek De traanjagers. Daarna volgden exposities over de walvisvaart in het Fries Scheepvaart Museum en de Theaterkerk Nes. Naar aanleiding van de tentoonstelling in Nes maakte Omrop Fryslân een documentaire. In 2022 maakte ze met actrice Anna Drijver voor Dag en Nacht Media en Podimo de podcast Traanjagers. Daarvoor werd zij gevolgd voor de VPRO-serie De laatste kans, welke in de herfst van 2023 werd uitgezonden.
Ook schreef zij het Friese kinderboek In nuvere nacht. Het verhaal gaat over de tienjarige Lyske die model staat voor het fotografieproject Rembrandt 360 graden. Als zij na de fotoshoot in een Amsterdams hotel blijft slapen, beleeft zij een wonderlijke nacht en gaat ze terug naar het Amsterdam van de zeventiende eeuw. Het kinderboek werd in opdracht geschreven van de projectgroep Jou in bern in boek die in de gemeente Noordoost-Friesland ieder kind uit groep 5 een gratis boek geeft. Inmiddels is er rondom het kinderboek een lesprogramma opgezet door de Fryske juf welke door basisscholen gebruikt wordt. In Nuvere nacht werd genomineerd voor de Simke Kloostermanprijs, waar het uiteindelijk een tweede plaats behaalde.
Breteler voelt zich betrokken bij het leven op het platteland en onderzocht voor haar meest recente project hoe plattelanders door de eeuwen heen omgingen met de geestelijke gezondheid. Ze keek met name naar de cultuurhistorische achtergrond daarvan en zette het normatieve perspectief in een ander daglicht. Ze probeerde achter het taboe op mentale problemen te geraken. Zo staat de geestelijke gezondheid van plattelandsbewoners centraal in haar derde boek De laatste dagen van de dorpsgek. De publicatie van het boek werd in 2023 een aantal keren uitgesteld vanwege de ziekte en uiteindelijk het overlijden van haar vader Gerrit Breteler aan wie het boek wordt opgedragen. Tussentijds verscheen in maart 2024 in Theaterkerk Nes een tentoonstelling over het onderwerp.
Anne-Goaitske Breteler kreeg op 10 november 2023 in het provinciehuis de Talintprijs 2023 van het Cultuurfonds Friesland uitgereikt. In februari 2024 werd ze uitgeroepen tot Vrouw in de Media 2023 – Friesland.
In veel van Anne-Goaitske’s werk staat het plattelandse perspectief centraal. Zij kan desgewenst voor uw evenement of bijeenkomst een op maat gemaakt verhaal houden. Zo deed zij dat eerder al meermaals op het festival Explore the North, ze werd uitgenodigd als spreker voor de Caspar di Robles lezing van het Wetterskip, maar schoof ook aan bij televisieprogramma’s als Op1, de Nachtzoen en Goedemorgen Nederland om een bijdrage te leveren.
